ໄຂ່ແດງ ຫຼື ມອນໄຂ່ ໃນພາສາລາວ

ການເອົາສີ ມາເປັນຊື່ຮຽກ ໃຫ້ສັດປີກ ຊະນິດທີ່ ເອີ້ນວ່າ ໄກ່ນັ້ນ ຕາມການສຶກສາ ພົບວ່າ ມີພຽງຊື່ຮຽກ ໃຫ້ໂຕຂອງມັນ ເຊັ່ນ: ໄກ່ດໍາ, ໄກ່ລາຍ, ໄກ່ຜູ້ແດງ, ໄກ່ຜູ້ປັງ, ໄກ່ດ່ອນ ຫຼື ໄກ່ແກ້ວ… ນອກນີ້ ກໍເອົາຄໍາ ທີ່ບອກລັກສະນະ ມາຮຽກເປັນຊື່ ສະເພາະ ເຊັ່ນ: ໄກ່ໂຈ້ນ ຄືເປັນໄກ່ ທີ່ຂົນໜ້ອຍ ໂດຍສະເພາະ ຂົນສ່ວນຄໍ ແລະ ກົ້ນ, ໄກ່ໂຈກ ເປັນໄກ່ທີ່ຂາຍາວ ແລະ ມີຂົນບໍ່ຫຼາຍ, ພ້ອມນີ້ກໍມີ ໄກ່ຫອນຈູ, ໄກ່ແມ່ຫ່ອຍ (ໄກ່ແມ່ທີ່ມີ ຫຼາຍຈໍ້າເປັນເມັດ ຢູ່ທົ່ວຕົວ) ແລະ ໄກ່ຫຍອງ.

ບັດນີ້ມາກ່າວເຖິງ ເລື່ອງໄຂ່ ໄດ້ພົບວ່າ: ໄຂ່ໄກ່, ໄຂ່ເປັດ, ໄຂ່ຫ່ານ ຕະຫຼອດເຖິງ ໄຂ່ເຕົ່າ, ໄຂ່ແລນ, ຂີ້ໂກະ, ຈິຈ້ຽມຕ່າງໆ ຍັງບໍ່ພົບວ່າ ໃນພາສາລາວ ໄດ້ເອົາຄຳຮຽກ ສີໄປເອີ້ນໃຫ້ ສ່ວນໃດສ່ວນໜຶ່ງ ຂອງໄຂ່ ຫຼື ທັງໝົດໜ່ວຍໄຂ່. ແຕ່ລະສ່ວນຂອງໄຂ່ ລ້ວນແຕ່ມີຊື່ ທີ່ເປັນຄໍາລາວ ຢູ່ແລ້ວ ເຊັ່ນ: ປໍ້ໄຂ່ ໝາຍເຖິງ ອັນຫຸ້ມໜ່ວຍໄຂ່, ບາງທ້ອງຖິ່ນ ກໍຮຽກ ເປືອກໄຂ່ ເປັນທາດປູນ ທີ່ບວບບາງ ບໍ່ທົນທານຕໍ່ ການກະທົບ ຈາກແນວແຂງ. ກ້າມໄຂ່ ໝາຍເຖິງ ເນື້ອສ່ວນໃນ ຂອງໄຂ່ ຖັດຈາກປໍ້, ເປັນສີຂາວ ສະຫຼົວ ໃນພາວະດິບ ຫຼື ສຸກ ກໍເອີ້ນ ກ້າມໄຂ່ ບໍ່ແມ່ນໄຂ່ຂາວ ດັ່ງພາສາໄທ.

ມອນໄຂ່: ໝາຍເຖິງສ່ວນໃນ ຂອງໄຂ່ ຖັດຈາກ ກ້າມໄຂ່, ເປັນສີເຫຼືອງອ່ອນ, ໃນພາວະດິບ ຫຼື ສຸກ ກໍເອີ້ນວ່າ ມອນ ຫຼື ມອນໄຂ່ ບໍ່ແມ່ນ ໄຂ່ແດງ ດັ່ງຄໍາ ໃນພາສາໄທ. ກ້າມໄຂ່ ແລະ ມອນໄຂ່ ຕ່າງກໍມີເນື້ອລະມຸນລະໄມ ນຽນໆ. ຄໍາວ່າກ້າມ ໃນລັກສະນະ ຂອງກ້າມໄຂ່ນີ້ ບາງທ້ອງຖິ່ນ ກໍນໍາໄປຮຽກໃຫ້ ໃນໝາກພ້າວຄື: ກ້າມໝາກພ້າວ ແຕ່ບາງຖິ່ນເອີ້ນ ເນື້ອໝາກພ້າວ. ສ່ວນຄໍາວ່າ ມອນ ກໍພົບການໃຊ້ ຄວາມໝາຍນີ້ ຮຽກໃຫ້ໝາກໄມ້ຊະນິດໜຶ່ງ ທີ່ມີສີເຫຼືອງອ່ອນ ເມື່ອສຸກ ເນື້ອກໍ ນຽນຄ້າຍກັບ ມອນໄຂ່ ສະນັ້ນວ່າ ໝາກມອນໄຂ່ ບໍ່ແມ່ນ ໝາກໄຂ່ແດງ. ສ່ວນໄຂ່ແດງກໍມີ ຫາກແມ່ນໄຂ່ ທີ່ເອືອບດ້ວຍ ສິ່ງປະສົມກັນ ເຊັ່ນ: ເກືອເຖົ່າ, ແປ້ງສີ ອອນແກມແດງ ພາໃຫ້ເປືອກໄຂ່ ທັງໜ່ວຍ ເປັນສີແດງຫຸ່ມ (ບໍ່ແມ່ນແດງແຈດ) ໄຂ່ແດງຊະນິດນີ້ ເປັນພຽງສີພາຍນອກ ທີ່ຄົນສ້າງໃຫ້ ສ່ວນທາງໃນ ຂອງໄຂ່ ເປັນສີດໍາ. ໄຂ່ແດງ ໃນພາສາລາວ ເປັນຊື່ຂອງ ໄຂ່ຊະນິດນີ້ ແລະ ແດງເພາະເຮັດໃຫ້ ມັນແດງ, ສ່ວນຄໍາວ່າ ໄຂ່ຂາວ ກໍມີ ຫາກເປັນຊື່ ທີ່ເອີ້ນໃຫ້ ໄຂ່ໃດກໍໄດ້ ທີ່ມີສີຂອງປໍ້ ຂອງມັນເປັນ ສີຂາວ.

ຮັກພາສາຂອງເຮົາ