ພະຍາດ Aphasia

Aphasia ຫຼື ພາວະບົກພ່ອງທາງການສື່ສານ ເປັນຄວາມຜິດປົກກະຕິທາງການສື່ສານ ຊຶ່ງເປັນຜົນມາຈາກສະໝອງໄດ້ຮັບຄວາມເສຍຫາຍຈາກ ພາວະເສັ້ນເລືອດ ໃນສະໝອງແຕກ ຫຼື ການໄດ້ຮັບບາດເຈັບບໍລິເວນຫົວ ເຮັດໃຫ້ຄົນເຈັບມີຄວາມຜິດປົກກະຕິ ໃນດ້ານທັກສະຂອງການສື່ສານ ແລະ ການໃຊ້ພາສາ ບໍ່ສາມາດຕອບ ຫຼື ເຂົ້າໃຈໄດ້ ແລະ ອາດມີບັນຫາທາງດ້ານການອ່ານ ແລະ ການຂຽນຮ່ວມນໍາ.

ພາວະ Aphasia ໃນແຕ່ລະບຸກຄົນຈະມີອາການທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ໂດຍຂຶ້ນກັບບໍລິເວນທີ່ສະໝອງ ໄດ້ຮັບຄວາມເສຍຫາຍໃນແຕ່ລະ ລະດັບ ພາວະນີ້ສົ່ງຜົນກະທົບໃຫ້ເກີດບັນຫາຕໍ່ການເວົ້າ, ເຂົ້າໃຈ, ອ່ານ, ຂຽນ, ສື່ສານ ແລະ ການຮັບສານເຊັ່ນ: ເວົ້າໄດ້ແຕ່ປະໂຫຍກສັ້ນໆ ຫຼື ເວົ້າບໍ່ຈົບປະໂຫຍກ ບໍ່ສາມາດຮຽບຮຽງປະໂຫຍກໃນການເວົ້າ ຫຼື ການຂຽນໃຫ້ຜູ້ຟັງເຂົ້າໃຈໄດ້, ໃຊ້ຄໍາທີ່ບໍ່ເໝາະສົມ, ເລືອກໃຊ້ຄໍາອື່ນແທນອີກຄໍາ, ເວົ້າຄໍາທີ່ບໍ່ມີຄວາມໝາຍ ຫຼື ບໍ່ເຂົ້າໃຈໃນບົດສົນທະນາຂອງຜູ້ອື່ນ.

ພາວະ Aphasia ປະກອບມີ 4 ຮູບແບບ ໃນແຕ່ລະຮູບແບບຈະມີອາການທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ດັ່ງນີ້:

1. ພາວະບົກພ່ອງທາງການສື່ຄວາມແບບສາມາດສື່ສານໄດ້ ຫຼື Wernicke’s Aphasia: ອາການຂອງຄົນໃນກຸ່ມນີ້ເກີດຈາກ ສ່ວນກາງຂອງສະໝອງເບື້ອງຊ້າຍ ໄດ້ຮັບຄວາມເສຍຫາຍ ຄົນເຈັບບໍ່ສາມາດເຂົ້າໃຈ ໃນສິ່ງທີ່ຄົນອື່ນເວົ້າ, ບໍ່ສາມາດໃຊ້ພາສາທີ່ຖືກຕ້ອງໄດ້, ມັກເວົ້າປະໂຫຍກຍາວໆ ຊໍ້າຊ້ອນບໍ່ມີຄວາມໝາຍ ແລະ ບໍ່ຮູ້ວ່າ ຄົນອື່ນບໍ່ເຂົ້າໃຈ.

2. ພາວະບົກພ່ອງທາງການສື່ຄວາມແບບບໍ່ສາມາດສື່ສານໄດ້ ຫຼື Broca Aphasia: ອາການຂອງຄົນໃນກຸ່ມນີ້ເກີດຈາກ ສ່ວນໜ້າຂອງສະໝອງເບື້ອງຊ້າຍ ໄດ້ຮັບຄວາມເສຍຫາຍ, ສົ່ງຜົນເຮັດໃຫ້ມີບັນຫາດ້ານການສື່ສານ ໂດຍເຂົ້າໃຈສິ່ງທີ່ຜູ້ອື່ນສື່ສານໄດ້ດີກວ່າ, ການເວົ້າສື່ສານອອກໄປ ຄົນເຈັບຈະສື່ສານອອກໄປ ເປັນປະໂຫຍກສັ້ນໆ, ເວົ້າບໍ່ຈົບປະໂຫຍກ ຫຼື ອາດລືມຄໍາເວົ້າບາງຄໍາ ຮູ້ສຶກຜິດຫວັງ, ມີອາການອ່ອນແຮງ ຫຼື ເປັນອໍາມະພາດ.

3. ພາວະບົກພ່ອງທາງການສື່ຄວາມແບບ Conduction: ຄົນເຈັບມີຄວາມເຂົ້າໃຈ ແລະ ສາມາດໃຊ້ພາສາໄດ້ດີທັງການເວົ້າ ແລະ ການຂຽນ ແຕ່ຈະເວົ້າຕາມທີ່ຄິດບໍ່ໄດ້.

4. ພາວະບົກພ່ອງທາງການສື່ຄວາມແບບ Global: ອາການຂອງຄົນໃນກຸ່ມນີ້ເກີດຈາກສ່ວນໜ້າ ແລະ ສ່ວນກາງ ຂອງສະໝອງເບື້ອງຊ້າຍ ໄດ້ຮັບຄວາມເສຍຫາຍ ເຮັດໃຫ້ຄົນເຈັບມີບັນຫາທັງ ການສື່ສານ ແລະ ການຮັບສານ ບໍ່ສາມາດອ່ານ, ຂຽນໄດ້.

ພາວະບົກພ່ອງທາງການສື່ສານ ອາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ກະທັນຫັນຫຼັງເກີດພາວະເສັ້ນເລືອດ ໃນສະໝອງແຕກ, ພາວະສະໝອງຂາດເລືອດ, ການໄດ້ຮັບບາດເຈັບບໍລິເວນຫົວ ຫຼື ການໄດ້ຮັບການຜ່າຕັດສະໝອງ. ນອກຈາກນີ້ ບາງຄົນເຈັບອາດເກີດຂຶ້ນແບບຊ້າໆ ສາເຫດເກີດຈາກມີຊີ້ນປົ່ງໃນສະໝອງ, ການຕິດເຊື້ອໃນສະໝອງ, ມີພະຍາດທາງລະບົບປະສາດ ຫຼື ພາວະສະໝອງເສື່ອມ. ຢ່າງໃດກໍຕາມ ພາວະ Aphasia ມັກພົບໃນຄົນເຈັບທີ່ມີອາການເສັ້ນເລືອດ ໃນສະໝອງແຕກຫຼາຍທີ່ສຸດ. ສໍາລັບພາວະ Aphasia ແບບຊົ່ວຄາວມີສາເຫດເກີດຈາກອາການໄມເກນ, ອາການຊັກ ຫຼື ພາວະສະໝອງຂາດເລືອດ ຊົ່ວຄາວ ຊຶ່ງເປັນພາວະທີ່ສ່ຽງຕໍ່ການເກີດ ອາການເສັ້ນເລືອດໃນສະໝອງແຕກ.

ວິທີການປິ່ນປົວສ່ວນຫຼາຍທ່ານໝໍຈະໃຊ້ວິທີການບໍາບັດທາງການເວົ້າ ແລະ ພາສາເປັນຫຼັກ ເພື່ອຟື້ນຟູຄວາມສາມາດດ້ານການໃຊ້ພາສາ ແລະ ເສີມທັກສະການສື່ສານ ໂດຍໃນຂັ້ນຕອນຂອງການ ບໍາບັດຜູ້ຊ່ຽວຊານຈະຝຶກການໃຊ້ຄໍາ, ໃຊ້ປະໂຫຍກທີ່ຖືກຕ້ອງ, ການຖາມຕອບທີ່ເໝາະສົມໃຫ້ແກ່ຄົນເຈັບ ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວ ອາການຂອງຄົນເຈັບຈະຄ່ອຍໆໄດ້ຜົນດີຂຶ້ນ ຖ້າໄດ້ຮັບການບໍາບັດຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ແຕ່ບາງຄົນເຈັບອາດຈະໃຊ້ເວລາດົນກວ່າປົກກະຕິໃນການບໍາບັດ ຂຶ້ນກັບລໍາດັບຂອງອາການ. ການບໍາບັດຈະໄດ້ຮັບຜົນດີທີ່ສຸດ ຫຼັງຈາກຮ່າງກາຍ ແລະ ສະໝອງເລີ່ມຟື້ນຟູຈາກການເຈັບຢູ່ໃນອາການທີ່ປອດໄພ.

ການຫຼຸດຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການເກີດພາວະ Aphasia ສາມາດເຮັດໄດ້ໂດຍຫຼີກເວັ້ນ ພຶດຕິກໍາທີ່ສ້າງ ຄວາມເສຍຫາຍຕໍ່ສະໝອງ ແລະ ດູແລຮັກສາສຸຂະພາບຂອງສະໝອງ ດ້ວຍການອອກກໍາລັງກາຍຢ່າງສະໝໍ່າສະເໝີ, ຮັບປະທານອາຫານທີ່ມີໂຊດ້ຽມ ແລະ ໄຂມັນຕໍ່າ, ບໍ່ສູບຢາ, ດື່ມເຄື່ອງດື່ມທີ່ມີສິ່ງມຶນເມົາ ໃນປະລິມານທີ່ເໝາະສົມ ແລະ ຄວບຄຸມລະດັບໄຂມັນໃນເລືອດ.

ຮຽບຮຽງໂດຍ: ໄກ່ໂຕ້ງ

ຂໍ້ມູນຈາກ: https://www.bangkokbiznews.com/health/996697