ບຸນປີໃໝ່ລາວ

ບຸນປີໃໝ່ລາວ ເປັນບຸນປະເພນີອີກອັນໜຶ່ງຂອງລາວທີ່ໄດ້ສະເຫຼີມສະຫຼອງທົ່ວປະເທດ ຕັ້ງແຕ່ເໜືອຮອດໃຕ້ ໂດຍທົ່ວໄປແມ່ນເລີ່ມແຕ່ວັນທີ 13 ຫາ 15 ກົງກັບມື້ຂຶ້ນ 13-15 ຄໍ່າ ຂອງເດືອນ ເມສາ ລາວ ເຊິ່ງເປັນເດືອນທີ່ຮ້ອນທີ່ສຸດໃນຮອບປີ. ສ່ວນປີ 2023 ແມ່ນເລີ່ມ ວັນທີ 14-16 ເມສາ ພໍໃກ້ຈະຮອດບຸນປີໃໝ່ ຊາວລາວພາກັນກະກຽມຕ້ອນຮັບໂດຍການ ທຳຄວາມສະອາດ ຕາມເຮືອນຊານ ບ້ານຊ່ອງ, ກະກຽມດອກໄມ້ທີ່ມີກີ່ນຫອມ ເຊັ່ນ: ດອກເຂັມຂາວ, ຈຳປາ, ຈຳປີ, ດາວເຮືອງ, ດອກຄູນ ແລະ ອື່ນໆ ເພື່ອປຸງແຕ່ງນ້ຳຫອມສົງພະ. ນອກຈາກນັ້ນ ເພີ່ນຍັງເອົາດອກໄມ້ ແລະ ໃບຄູນ, ໃບຍໍ ແລະ ດອກໄມ້ທີ່ເປັນສີຣິມົງຄຸນ ມາມັດໄວ້ນຳປະຕູຮົ້ວ, ເຮືອນ, ໝໍ້ເຂົ້າ, ໝໍ້ແກງ ລວມທັງລົດ ເພາະມີຄວາມເຊື່ອວ່າເປັນສີລິມົງຄຸນ. ນ້ຳຫອມສົງພະ ແມ່ນປະສົມຈາກນ້ຳ, ຂີ້ໝິ້ນ, ໝາກສົ້ມປ່ອຍເຜົາໄຟ ແລະ ກີບດອກໄມ້ທີ່ກ່າວມານັ້ນ.

ບຸນປີໃໝ່ລາວ ລວມມີ 3 ວັນຄື: ວັນສັງຂານໄປ ຫຼື ວັນສັງຂານລ່ວງ ແມ່ນວັນສົ່ງທ້າຍປີເກົ່າ, ວັນເນົາ ແມ່ນວັນລະຫວ່າງກາງ ແລະ ວັນສັງຂານຂຶ້ນ ແມ່ນວັນເລີ່ມຕົ້ນຂອງປີໃໝ່. ກ່ຽວກັບ ວັນບຸນປີໃໝ່ລາວ ມີນິທານເລື່ອງໜຶ່ງໄດ້ ກ່າວໄວ້ວ່າ:

ແຕ່ກ່ອນມີລູກເສດຖີຄົນໜຶ່ງ ຊື່ວ່າ: ທ້າວ ທຳມະປະລະກຸມມານ ຫຼື ເອີ້ນວ່າ ທຳມະບານ ເປັນຄົນມີຄວາມຮູ້, ສະຫຼາດຫຼັກແຫຼມ ແລະ ສາມາດເຂົ້າໃຈພາສາຂອງສັດໄດ້. ລາວໄດ້ອອກທ່ຽວສອນທຳມະ ແລະ ຄວາມຮູ້ໃຫ້ແກ່ປວງຊົນທັງຫຼາຍ ຊຶ່ງຫຼາຍຄົນກໍສັດທາ ແລະ ເຄົາລົບນັບຖື ມີຊື່ສຽງໂດງດັງ ຈົນເຮັດໃຫ້ ພະຍາພົມ ກະບິນລະພົມ ຢາກທົດສອບຄວາມສະຫຼາດຂອງ ທ້າວ ທຳມະປະລະກຸມມານ. ພະຍາພົມ ກະບິນລະພົມ ຈຶ່ງໄດ້ສະເດັດລົງມາຫາ ທຳມະປະລະກຸມມານ ແລະ ຕັ້ງຄຳຖາມຂຶ້ນ 3 ຂ້ໍ ຄື: 1) ຕອນເຊົ້າ ສີລິຂອງຄົນຢູ່ໃສ ?, 2) ຕອນທ່ຽງ ສີລິຂອງຄົນຢູ່ໃສ ? ແລະ 3). ຕອນກາງຄືນ ສີລິຂອງຄົນຢູ່ໃສ ?. ໂດຍມີເງື່ອນໄຂວ່າ: ຖ້າຕອບບໍ່ໄດ້, ພະຍາພົມ ກະບິນລະພົມ ຈະຕັດຫົວທ້າວ ທຳມະປະລະກຸມມານ; ຖ້າຫາກ ວ່າຕອບໄດ້ ພະຍາພົມ ກະບິນລະພົມ ຈະຕັດຫົວຂອງຕົນເອງ ແລະ ໃຫ້ເວລາທ້າວ ທຳມະປະລະກຸມານ ໄປຄົ້ນຄິດພາຍໃນ 7 ວັນ. ພໍຮອດວັນທີ 6 ທ້າວ ທຳມະປະລະກຸມມານ ກໍຍັງ ຄິດຫາຄຳຕອບບໍ່ໄດ້ ຈຶ່ງຂໍຕາຍ ໃນທີ່ລັບຍັງດີກວ່າ ໄປຕາຍດ້ວຍຄົມດາບຂອງ ພະຍາພົມ ກະບິນລະພົມ. ເວົ້າແລ້ວ ລາວກໍ່ອອກເດີນທາງ, ພໍຮອດຍາມຄ່ຳ ລາວໄດ້ນອນພັກ ຢູ່ກ້ອງຕົ້ນຕານ, ບັງເອີນ ໄດ້ຍິນນົກແຮ້ງ ຜົວເມຍຄູ່ໜຶ່ງ ເຊິ່ງອາໄສຢູ່ເທິງຕົ້ນຕານລົມກັນ. ນົກຕົວເມຍຖາມຜົວວ່າ ມື້ອື່ນພວກເຮົາຈະກິນຫຍັງ, ນົກຕົວຜົວຈຶ່ງຕອບວ່າ ຈະໄດ້ກິນຊາກສົບຂອງ ທຳມະປະລະກຸມມານ ທີ່ ພະຍາພົມກະບິນລະພົມ ຈະຂ້າເພາະຕອບຄຳຖາມບໍ່ໄດ້. ເມື່ອນົກຕົວເມຍ ຖາມວ່າຄຳຖາມນັ້ນ ເປັນຄືແນວໃດ ນົກຕົວຜູ້ ກໍເລີຍເວົ້າສູ່ເມຍຟັງ ແລະ ບອກຄຳຕອບພ້ອມຄື: ຕອນເຊົ້າ ສີລິຂອງຄົນຢູ່ທີ່ໜ້າ ດັ່ງນັ້ນ ຄົນທັງຫຼາຍ ຈິ່ງເອົານ້ຳສວ່າຍໜ້າ, ຍາມທ່ຽງສີລິຂອງຄົນຢູ່ເອິກ ຄົນທັງຫຼາຍ ຈຶ່ງເອົານ້ຳ ແລະ ຂອງຫອມລູບເອິກ, ຕອນຄ່ຳ ສີລິຂອງຄົນຢູ່ຕີນ ຄົນທັງຫຼາຍຈຶ່ງເອົານ້ຳລ້າງຕີນ ກ່ອນເຂົ້ານອນ. ເມື່ອ ທຳມະປະລະກຸມມານ ໄດ້ຍິນດັ່ງນັ້ນ ກໍຈື່ຈຳເອົາແລ້ວຕ່າວກັບຄືນ ມາຜາສາດຂອງຕົນ ແລະ ຕອບຄຳຖາມໄດ້ໃນວັນຕໍ່ມາ.

ດັ່ງນັ້ນ ພະຍາພົມກະບິນລະພົມ ຈຶ່ງຕ້ອງໄດ້ຕັດຫົວຂອງຕົນເອງ ດັ່ງທີ່ ໄດ້ວາງເງື່ອນໄຂໄວ້. ກ່ອນຕັດຫົວຂອງຕົນເອງ ພະຍາພົມກະບິນລະພົມ ໄດ້ເອີ້ນລູກສາວທັງ 7 ມາສັ່ງວ່າ ພໍ່ຈະຕັດຫົວບູຊາ ທຳມະປະລະກຸມມານ; ຖ້າຫົວຂອງພໍ່ຫາກຕົກລົງໃສ່ແຜ່ນດິນ ໄຟກໍຈະໃໝ້ໂລກ; ຖ້າໂຍນຂຶ້ນໄປເທິງຟ້າ ກໍຈະເກີດໄພແຫ້ງແລ້ງ; ຖ້າຖິ້ມລົງໃນມະຫາສະມຸດ ນ້ຳກໍຈະແຫ້ງ. ດັ່ງນັ້ນ ໃຫ້ພວກລູກ ທັງ 7 ຄົນເອົາພາພານ ມາຮອງຮັບເອົາຫົວຂອງພໍ່ໄວ້ ແລ້ວເຊີນໄປຕັ້ງໄວ້ໃນຖ້ຳຄັນທະທຸລີ ທີ່ພູເຂົາໄກລາດ ແລະ ບູຊາດ້ວຍເຄື່ອງ ສັກກາລະທິບຕ່າງໆດ້ວຍເຖີ້ນ. ເມື່ອຄົບຮອບເວລາໃນແຕ່ລະປີ ດັ່ງວັນປີໃໝ່ ລູກສາວທັງ 7 ກໍປ່ຽນຜ່ຽນ ກັນຕາມລຳດັບ ພາບໍລິວານ ແລະ ເທບພະຍະດາ ທັງຫຼາຍ ມາເຊີນເອົາຫົວຂອງ ພະຍາພົມກະບິນລະພົມ ອອກມາຫົດສົງ ແລະ ແຫ່ວຽນອອ້ມເຂົາພະສຸເມນ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຂະບວນກໍນຳຫົວຂອງພະຍາພົມກະບິນລະພົມ ໄປໄວ້ທີ່ເດີມ. ສະນັ້ນ ເພິ່ນຈຶ່ງເອີ້ນ ລູກສາວທັງ 7 ຂອງ ພະຍາພົມກະບິນລະພົມ ວ່າ ນາງສັງຂານ ແຕ່ນັ້ນມາ. ນາງ ສັງຂານທັງ 7 ນີ້ສະເດັດ ມາໃນທ່າຕ່າງກັນ ເຊິ່ງເພິ່ນຖືວ່າເປັນສັນຍາລັກໃຫ້ແກ່ແຕ່ລະວັນ.

ນາງສັງຂານຜູ້ທີ່ເປັນສັນຍາລັກໃຫ້ແຕ່ລະວັນ.

ວັນອາທິດ ແມ່ນ ນາງສົງການ ທຸງສະເທວີ ຊົງພາຫຸລັດ ທັດດອກພິລາ ເຄື່ອງປະດັບ ແມ່ນ ແກ້ວປັດທະມະລາດ ກິນໝາກເດື່ອ ເປັນອາຫານ ມືຂວາຖື ກົງຈັກ ມືຊ້າຍຖື ສັງ (ຫອຍ) ພາຫະນະ ແມ່ນ ຄຸດ.

ວັນຈັນ ແມ່ນ ນາງສົງການ ໂຄລາຄະເທວີ ຊົງພາຫຸລັດ ທັດດອກປີບ ເຄື່ອງປະດັບແມ່ນ ແກ້ວມຸກດາ ກິນນໍ້ານົມເປັນອາຫານ ມືຂວາຖື ຂັນ ມືຊ້າຍຖື ໄມ້ຄ້ອນເທົ້າ ພາຫະນະ ແມ່ນ ເສືອ.

ວັນອັງຄານ ແມ່ນ ນາງສົງການ ຣາກສະເທວີ ຊົງພາຫຸລັດ ທັດດອກບົວຫລວງ ເຄື່ອງປະດັບແມ່ນ ແກ້ວໂມລາ ກິນເລືອດອາຫານ ມືຂວາຖື ຕີສູນ (ເຫຼັກສາມແຫຼມ) ມືຊ້າຍຖື ທະນູ ພາຫະນະແມ່ນ ໝູ.

ວັນພຸດ ແມ່ນ ນາງສົງການ ມົນທາເທວີ ຊົງພາຫຸລັດ ທັດດອກຈຳປາ ເຄື່ອງປະດັບ ແມ່ນ ແກ້ວໄພທູນ ກິນນົມ, ເນີຍເປັນອາຫານ ມືຂວາຖື ເຂັມ ມືຊ້າຍຖື ໄມ້ເທົ້າ ພາຫະນະແມ່ນ ລາ.

ວັນພະຫັດ ແມ່ນ ນາງສົງການ ກິລິນີເທວີ ຊົງພາຫຸລັດ ທັດດອກມົນທາ ເຄື່ອງປະດັບ ແກ້ວມໍລະກົດ ກິນໝາກຖົ່ວ, ງາເປັນອາຫານ ມືຂວາຖື ຂໍຊ້າງ ມືຊ້າຍຖື ປືນ ພາຫະນະແມ່ນ ຊ້າງ.

ວັນສຸກ ແມ່ນ ນາງສົງການ ກິມິທາເທວີ ຊົງພາຫຸລັດ ທັດດອກຈົງກົນນີ ເຄື່ອງປະດັບ ແກ້ວບຸດສະລາຄຳ ກິນ ກ້ວຍນ້ຳເປັນອາຫານ ມືຂວາຖື ຂັນ ມືຊ້າຍຖື ພິນ ພາຫະນະແມ່ນ ຄວາຍ.

ວັນເສົາ ແມ່ນ ນາງສົງການ ມະໂຫທອນເທວີ ຊົງພາຫຸລັດ ທັດດອກສາມຫາວ ເຄື່ອງປະດັບ ແກ້ວນິນລັດຕະນະ ກິນເນື້ອຊາຍ (ຊິ້ນຟານ) ເປັນອາຫານ ມືຂວາຖື ກົງຈັກ ມືຊ້າຍຖື ຕີສູນ ພາຫະນະແມ່ນ ນົກຍູງ.

ພິທີຈັດງານບຸນປີໃຫມ່ລາວໃນປີ 2023.

ຂຶ້ນ 9 ຄ່ຳເດືອນ 5 ກົງກັບວັນທີ 14 ເມສາ ແມ່ນວັນສົ່ງທ້າຍປີເກົ່າ. ໃນວັນນີ້ ແຕ່ລະຄອບຄົວ, ທຸກໆສະຖານທີ່ພາຍໃນວັດ, ໂຮງຮຽນ, ສຳນັກງານຫ້ອງການ ຈະມີການຮ່ວມຈິດຮ່ວມໃຈກັນ ເຮັດອະນາໄມລວມ ໃຫ້ສະຖານທີ່ຕ່າງໆສະອາດງາມຕາ ແລະ ຢູ່ຕາມບ້ານເຮືອນ ຈະມີການຫ້າງຫາກະກຽມ ດອກໄມ້ທູບທຽນ ນ້ຳອົບນ້ຳຫອມ ເພື່ີອຫົດສົງພະພຸດທະຮູບ. ຢູ່ວັດຈະມີການເຮັດຮ້ານພະ ພໍເມື່ອຮອດສາມໂມງແລງ ພະສົງຈະຕີຄ້ອງຮ້ອງປ່າວ ໃຫ້ຊາວບ້ານມາໂຮມ ກັນຢູ່ວັດ ແລ້ວທຳພິທີໄຫວ້ພະຮັບສິນ, ຟັງເທດ, ຄາລະວະສົມມາສວດໄຊຢັນໂຕ, ຊິດນ້ຳພຸດທະມົນ, ນິມົນພະພຸດທະຮູບລົງ ຈາກແທ່ນບູຊາ ເພື່ອໃຫ້ຊາວບ້ານໄດ້ຫົດສົງ.

ຂຶ້ນ 10 ຄ່ຳ ເດືອນ 5 ກົງກັບວັນທີ 15 ເມສາ ແມ່ນວັນເນົາ ຊາວບ້ານທຸກໆຄົນ ທຸກໆຄອບຄົວ ຈະຢຸດງານບໍ່ກະທຳກິດຈະການໃດໆ ພັກຜ່ອນ ທ່ຽວຫຼິ້ນ ແລະ ໄປຢ້ຽມຢາມພີ່ນ້ອງຕະຫຼອດມື້, ຕອນແລງເວລາ 4 ໂມງ ພະສົງຈະຕີຄ້ອງຮ້ອງປ່າວ ໃຫ້ຊາວບ້ານມາໂຮມກັນຢູ່ທີ່ວັດ ເພື່ອໄປເກັບດອກໄມ້ມາບູຊາພະ ແລະ ຕົກຕອນຄ່ຳມາ ພໍກິນເຂົ້າແລງແລ້ວ ພະສົງຈະຕີຄ້ອງຮ້ອງປ່າວ ໃຫ້ຊາວບ້ານມາໂຮມກັນຢູ່ທີ່ວັດ ເພື່ອແຫ່ດອກໄມ້ທູບທຽນ, ມີການທຳພິທີທາງສາສະໜາ ຟັງເທດ ແລະ ການລະຫຼິ້ນແບບພື້ນເມືອງຕ່າງໆ ຂອງບ່າວສາວໄວຄະນອງ, ໄດ້ເວລາສົມຄວນຈິ່ງເລີກລາເມືອ.

ຂຶ້ນ 11 ຄ່ຳ ເດືອນ 5 ກົງກັບວັນທີ 16 ເມສາ ແມ່ນມື້ໃໝ່ຂອງປີໃໝ່ ຕອນເຊົ້າຢູ່ວັດຈະມີການ ຕັກບາດຖວາຍ ບາສີສູ່ຂວັນ ແກ່ພະສົງສາມະເນນ ແລະ ອວຍພອນໃຫ້ເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ. ນອກຈາກນີ້ ຢູ່ແຕ່ລະຄອບຄົວຍັງມີການສູດມົງຄຸນ, ຕັກບາດບາສີສູ່ຂວັນ ຢູ່ເຮືອນໃຜເຮືອນລາວ ເພື່ອສົ່ງທ້າຍປີເກົ່າ ຕ້ອນຮັບປີໃໝ່.

ຂໍ້ມູນຈາກ: http://www.watmai.com.au

ໂດຍ: ພອຍລິນດາ

ວັດທະນະທຳ

ບຸນປີໃໝ່ລາວ

ນາງສັງຂານຜູ້ທີ່ເປັນສັນຍາລັກໃຫ້ແຕ່ລະວັນ.

ພິທີ​ຈັດ​ງານ​ບຸນປີໃຫມ່​ລາວໃນປີ 2023.

ຂໍ້ມູນຈາກ: http://www.watmai.com.au

ໂດຍ: ພອຍລິນດາ

ຂ່າວສານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ

ພິທີຈັດງານບຸນປີໃຫມ່ລາວໃນປີ 2023.